ေလျဖတ္ ေလငန္းေရာဂါႏွင့္ အပူပုိင္းကာလမ်ား ဆက္စပ္မႈ

နိဒါန္း
ျမန္မာ့ တုိင္းရင္းေဆး ပညာတြင္ “ရာသီ မကုိင္ ေဆးမပုိင္ႏွင့္” အဆုိ အမိန္႔ျဖင့္ ရာသီ/နကၡတ္မ်ား၏ လႊမ္းမုိးမႈကို ေရာဂါ ဆုံးျဖတ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ေဆးဝါး ကုသရာတြင္ လည္းေကာင္း စနစ္ တက် ဆုံးျဖတ္ အသုံးခ် ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အယဥ္၊ ဥတု၊ ရတု တုိ႔သည္ ပူမႈ၊ ေအးမႈ ဆုိသည့္ ေတေဇာဓါတ္၊ သဘာဝ မ်ားကုိ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ရန္ နည္းစနစ္မ်ား တိက်စြာ သတ္မွတ္ထား ပါသည္။

ထုိဥတု ဟုဆုိသည့္ ပူမႈ၊ ေအးမႈ သဘာဝ ကပင္ ႐ုပ္တရားမ်ားကုိ ျဖစ္ေစ၊ ပ်က္ေ စေၾကာင္း ျပဆုိ ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရ ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အပူပုိင္းျဖစ္သည့္ တေပါင္း လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္မွ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေန႔အထိ (၆) လ အတြင္း ေမြးဖြားသူ မ်ားတြင္ ေလျဖတ္ေဝဒနာ ခံစားရႏုိင္ ရာခုိင္ႏႈန္း မ်ားေၾကာင္းကုိ မႏၲေလး သင္ၾကားေရး တုိင္းရင္းေဆး႐ုံႀကီးမွ ေလငန္းေဝဒနာ ရွင္မ်ားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ကုသေပး ခဲ့ေသာ ေလျဖတ္ေဝဒနာရွင္ မ်ားကုိ ေမးျမန္းလွ်က္ စစ္တမ္းေကာက္ယူျခင္းအား သုံးသပ္ တင္ျပ သြားမည္ျဖစ္ ပါသည္။

ဥတုရာသီ အလုိက္ ေဒါသမ်ား ငုပ္ျခင္း ကုိ ျပဆုိျခင္း
“ေဆာင္းေႏွာင္းေႏြဦး၊ ဥတုကူးတြင္၊ နာၾကဴၿခံရံ၊ ဖ်ားဆက္ဆံမူ၊ ပတၱံေသမွ၊
ဒိႏၷယွဥ္ေၾကာင္း၊ သိရာေကာင္း ၏၊ ေႏြေႏွာင္းမုိးစ၊ ဖ်ားနာရမူ၊ ေသမဝါေတ၊
ယွဥ္ေတြျဖစ္သည္၊ ထူးလည္းတစ္ေၾကာင္း၊ ေဆာင္းဦးစပ္ေထြ၊ နာမူေလႏွင့္ သည္းေျခယွဥ္မႈ၊
အာဂႏၲဳတည့္။ ” (နရသုခိ)

ျမန္မာႏုိင္ငံ ရာသီဥတု အရ တက္ဥတုႏွင့္ သက္ဥတု ဟူ၍ ခြဲျခား သုံးသပ္ရာ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္မွ ျပာသုိ လျပည့္ေန႔ အထိ သက္ဥတုဟု လည္းေကာင္း၊ ျပာသုိ လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္မွ ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ အထိကုိ တက္ဥတုဟု လည္းေကာင္း သတ္မွတ္သည္။ ပူရာမွ ေအးသြားျခင္း၊ ေအးရာမွ ပူသြားျခင္းကုိ ဆုိလုိသည္။ ခႏၶာကုိယ္သည္ ထုိေျပာင္းလဲေသာ အပူအေအး သဘာဝကုိ လုိက္၍ ေျပာင္းလဲၿပီး က်န္းမာျခင္းကုိ ရရွိသည္။ ထုိအသက္၊ အတက္ကာလမ်ားတြင္ သက္ဥတု၏ အစပုိင္း ကာလမ်ားသည္ ပူေသာ ဝါဆုိ၊ ဝါေခါင္၊ ေတာ္သလင္း မ်ား ပါဝင္ေန သကဲ့သုိ႔ တက္ဥတု၏ အစပုိင္းကာလမ်ားသည္ ေအးေသာ ျပာသုိ၊ တပုိ႔တြဲ၊ တေပါင္း လမ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အပူဆုံးကာလႏွင့္ အေအးဆုံး ကာလကုိ ခြဲျခားၾကည့္လွ်င္ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္မွ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေန႔အထိ (၆)လကုိ အပူလမ်ားဟု လည္းေကာင္း၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္မွ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေန႔အထိ (၆)လကုိ အေအးလ မ်ားဟု ယူဆႏုိင္ပါသည္။

အထက္ပါ နရသုခိဆရာ၏ အဆုိအရ - ေဆာင္းရာသီတြင္ သည္းေျခစယျဖစ္ျခင္း (ငုပ္ျခင္း)၊ ေႏြရာသီတြင္ သလိပ္စယျဖစ္ျခင္း (ငုပ္ျခင္း)၊ မုိးရာသီတြင္ ေလစယျဖစ္ျခင္း (ငုပ္ျခင္း) တုိ႔ကုိ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ ခႏၶာကုိယ္ႏွင့္ ျပင္ပဥတု ညွိႏႈိင္းရာတြင္ ျပင္ပပူလွ်င္ ခႏၶာကုိယ္ တြင္းေအး၍ ညွိႏႈိင္းသည္။ ျပင္ပေအးလွ်င္ ခႏၶာကုိယ္တြင္း ပူ၍ညွိႏႈိင္းသည္။ သိပၸံအျမင္ျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ေႏြဥတုတြင္ ဇီဝတြင္း ျဖစ္ပ်က္ျခင္းႏႈန္း (Metabolism) နိမ့္က်ၿပီး၊ ကုိယ္တြင္း အပူ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္း သည္။ ထုိ႔အတူ ေဆာင္းဥတု၌ ခႏၶာကုိယ္တြင္း ဇီဝတြင္းျဖစ္ပ်က္ျခင္းႏႈန္း (Metabolism) ျမင့္တက္ၿပီး ကုိယ္တြင္း အပူပမာဏ ျမင့္တက္သည္။ သုိ႔မွသာ ခႏၶာကုိယ္ သည္ မည္သည့္ ဥတုတြင္မဆုိ ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ (၉၈.၄) ဖာရင္ဟုိက္တြင္ ရပ္တည္ၿပီး က်န္းမာေနမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ နရိသုခ ဆရာဆုိ သကဲ့သုိ႔ ပူေသာဥတုတြင္ သလိပ္ငုပ္ တက္ျခင္း၊ ေအးေသာ ဥတုတြင္ သည္းေျခငုပ္ တက္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

ပကတိ၏ သဘာဝမ်ား
ပကတိျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားတြင္ အမိ၊ အဖ သုတ္ေသြး၊ အမိသားအိမ္၊ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ကာလ ေတြ႔ထိရေသာ ဥတု၊ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ မိခင္၏ အစား အေသာက္ အေနအထုိင္ကာလ၊ အတၱ၊ ကမၼ ဟူေသာ အေၾကာင္း မ်ားကုိ ေဘသဇၨနယ ေဆးပညာမွ ျပဆုိသည္။ ယခုတင္ျပမည့္ အေၾကာင္း အရာတြင္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ ထိေတြ႔ေသာ အဓိကဥတု ကုိ ျပဆုိျခင္းျဖစ္သည္။သေႏၶသား၏ ခႏၶာ ကုိယ္ အဓိကဖြ႔ံၿဖိဳးရမည့္ အဓိက ကာလမ်ားတြင္ အပူပုိင္း ကာလမ်ားႏွင့္ႀကဳံျခင္း၊ အေအးပုိင္း ကာလမ်ားႏွင့္ ႀကဳံျခင္းကုိ ေလ့လာ ၾကည့္ရာ အပူပုိင္း ကာလ မ်ားတြင္ သလိပ္ငုတ္ တက္ေသာေၾကာင့္ သလိပ္ပကတိျဖင့္ ေမြးဖြားလာတက္သည္။ အေအးပုိင္း ကာလမ်ားတြင္ သည္းေျခ ငုတ္တက္ေသာေၾကာင့္ သည္းေျခ ပကတိျဖင့္ ေမြးဖြားလာ တက္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သလိပ္ ပကတိျဖင့္ ေမြးဖြား လာေသာ ကေလးငယ္သည္ ျပင္ပ ပူေသာ ရာသီဥတုႏွင့္ ထပ္မံထိေတြ႔လွ်င္ ၎၏ ခႏၶာကုိယ္ သည္လည္း ျပင္ပဥတုႏွင့္ ညွိႏႈိင္းရမည္ရာ သလိပ္ေဒါသ စယျဖစ္၍ ညွိႏႈိင္း ရမည္ျဖစ္သည္။ သလိပ္ပကတိႏွင့္ သလိပ္စယ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္းစုံ၍ သလိပ္ေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ျမင့္မားေနမႈမွာ ေတြးဆႏုိင္သည္။ ေဒသနာ ေဆးပညာအျမင္ အရ အေၾကာင္း သီတ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ျမင့္မားမည္ဟု ဆုိႏုိင္ ေပသည္။

သီတေရာဂါ မ်ားျဖစ္ေသာ ေသြးတုိးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေလငန္းေလျဖတ္ေရာဂါတုိ႔သည္ ေဒသနာ နည္းအရ သဂၤဟိတ အုပ္စုဝင္ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အပူပုိင္း ကာလတြင္ ေမြးဖြား သူမ်ာသည္ ေလျဖတ္ေရာဂါ ပုိမုိ ျဖစ္ႏုိင္စရာ ရွိေၾကာင္း ေတြးေခၚ ရရွိသည္။ ထုိ႔ေနာက္ေအာက္ပါ အတုိင္း ေလ့လာ ၾကည့္ပါသည္။

သုေတသနျပဳပုံ
မႏၲေလး သင္ၾကားေရး တုိင္းရင္းေဆး႐ုံႀကီး၊ အေၾကာ အ႐ုိးအဆစ္ ကုသေရး ဌာနတြင္ တက္ေရာက္ ကုသေနေသာ လူနာမ်ားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ကုသေပး ခဲ့ေသာ ေလျဖတ္ေဝဒနာ ရွင္မ်ားကုိ ေမြးလမ်ား ေမးျမန္း၍ မွတ္တမ္းျပဳစု ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သုံးသပ္ခ်က္ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေလျဖတ္ေဝဒနာရွင္ (၇၁) ဦးအား အပူပုိင္း (၆)လတြင္ ေမြးဖြားသူ (၆၀)ဦးႏွင့္ အေအးပုိင္း (၆)လတြင္ ေမြးဖြားသူ (၁၁)တုိ႔ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလျဖတ္ေဝဒနာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အား ရာခုိင္ႏႈန္း တြက္ခ်က္ ၾကည့္ရာ ေအာက္ပါ အတုိင္း ေတြ႔ရွိရ ပါသည္။ အပူပုိင္း (၆)လတြင္ ေမြးဖြား သူသည္ ယခုျပဆုိေသာ လူနာ (၇၁)ဦးအနက္ ၈၅.၈% ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရ၍ အေအးပုိင္း (၆)လတြင္ ေမြးဖြားသူသည္ ယခုျပဆုိေသာ လူနာ (၇၁)ဦးအနက္ (၁၄.၂%)သာ ရွိေၾကာင္းေတြ႔ ရွိရပါ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အထက္ပါ လူနာ (၇၁)ဦး၏ တြက္ခ်က္မႈအရ တေပါင္း လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္မွ ေတာ္သလင္း လျပည့္အထိ အပူလ (၆)လ အတြင္း ေမြးဖြားသူ မ်ားသည္ ေလျဖတ္ေဝဒနာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်မ်ားေၾကာင္း အၾကမ္းအားျဖင့္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ဤတြက္ခ်က္မႈျဖင့္ ဆက္ႏြယ္ လ်က္ ျပည္သူလူထု က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ရာတြင္ အေထာက္အကူ အျဖစ္ မိမိေမြးလမ်ားကုိ ၾကည့္႐ႈ႕၍ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု အာဟာရမ်ားကုိ သင့္တင့္ မွ်တစြာ ေနထုိင္ျခင္းျဖင့္ ေလျဖတ္ ေဝဒနာမ်ား အတြက္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ဟန္႔တားႏုိင္ ပါေၾကာင္း ဤလူနာ (၇၁)ဦး (ယခု သုေတသနသည္ လူနာ အေရ အတြက္ နည္းေသး သျဖင့္ ပုိမုိမ်ားျပား က်ယ္ျပန္႔စြာ ျပဳလုပ္ႏုိင္လွ်င္ ပုိ၍ ေကာင္းမြန္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ တင္ျပ အပ္ပါသည္။)

ေက်းဇူးတင္လႊာ
ဤ (CTME) အစီအစဥ္ကုိ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ က်င္းပေပးေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းေဆး ဆရာအသင္း (မႏၲေလး တုိင္းေဒသႀကီး) အသင္းခြဲႏွင့္ တုိင္းရင္းေဆး တကၠသုိလ္တုိ႔အား လည္းေကာင္း၊ Sponsor အျဖစ္ ပံ့ပုိး ကူညီေပးေသာ ေဒါက္တာျမေသာင္း ေအာင္သုခ တုိင္းရင္းေဆးတုိက္ အား လည္းေကာင္း၊ အေသးစိတ္ ႀကီးၾကပ္ေပးပါေသာ ဦးဝင္းျမင့္၊ ကထိက/ဌာနမွဴး၊ ေဆးပညာဌာန၊ တုိင္းရင္းေဆး တကၠသုိလ္ အားလည္းေကာင္း၊ မႏၲေလး သင္ၾကားေရး တုိင္းရင္းေဆး႐ုံႀကီးမွ ေလျဖတ္ေဝဒနာ ရွင္မ်ား ကုိ ေမးျမန္းခြင့္ျပဳပါေသာ ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီး ဦးျမင့္ေအာင္ႏွင့္ အေၾကာ အ႐ုိး အဆစ္ ဌာန တာဝန္ခံ၊ ဌာနမွဴး၊ ဦးေမာင္ေမာင္သက္အား လည္းေကာင္း၊ ဝုိင္းဝန္း ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးပါေသာ ေဆးပညာဌာန၊ တုိင္းရင္းေဆး တကၠသုိလ္တုိ႔မွ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အားလည္းေကာင္း၊ အျခား ေက်းဇူးတင္ထုိက္သူ အားလုံး အထူးပင္ ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္အပ္ပါသည္။ 
ဦးလွဝင္းမ်ိဳး၊ နည္းျပ၊ ဦးဝင္းျမင့္၊ ကထိက/ ဌာနမွဴး၊ ေဆးပညာဌာန၊ တုိင္းရင္းေဆး တကၠသုိလ္။