Thursday, June 27, 2013

Lichen Planus of the Mouth ပါးစပ္နာတမ်ိဳး

ကြ်န္ေတာ့္ေကာင္မေလးကို ကူးမွာစိုးလို႔ပါ။ ဘယ္လိုကုရမလဲ ။ႏႈတ္ခမ္း အာေခါင္ေဘးနဲ႔ လိမ္တံထိပ္ဖူးေအာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အျဖဴအစိေလးမ်ားလိုျဖစ္ၿပီး ယားလဲမယား နာလဲမနာပါ၊ အျမန္ျပန္ေျဖေပးေစျခင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အျဖဴစက္ေလးေတြ၊ မ်ဥ္းေၾကာင္းေလးေတြလို ေပါက္ေနမယ္။ ဇာပန္းထိုးထားသလို၊ အျဖဴေရာင္၊ အထက္ကိုနည္းနည္းၾကြေနတဲ့ အကြက္ေလးေတြျမင္ရမယ္။ အနီကြက္လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေရာင္ျပီး နာေနမယ္။ အနာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာ ပါးေစာင္၊ သြားဖံုး၊ လွ်ာ၊ ႏႈတ္ခမ္း၊ အာေခါင္ေနရာေတြမွာျဖစ္တယ္။ မ်က္စိ၊ အစာျမိဳျပြန္၊ နားမွာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဦးေခါင္းခြံနဲ႔လက္သည္းေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အေရျပားမွာျဖစ္တာထက္ ပါးစပ္မွာျဖစ္တာက ပိုျပီး အကုရခက္ပါတယ္။ ကံဆိုးကံေကာင္းေျပာရမွာကေတာ့ ျပႆနာ ျဖစ္တာ နည္းပါတယ္။ ပါးစပ္မွာ ျဖစ္ေနသူေတြရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္က အေရျပားမွာပါတြဲျဖစ္ေနတတ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဆိုရင္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာပါ တြဲျဖစ္ေနတတ္တယ္။

ေရာဂါေသခ်ာေအာင္ အသားစျဖတ္ျပီး မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္တာလုပ္ရတယ္။ မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္ = ရိစ္) ပိုးနဲ႔လဲ တြဲျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အဲလိုျဖစ္ေနရင္ အဲဒါကိုအရင္ကုပါ။ ေရႊ၊ ျပဒါးတို႔နဲ႔ မတည့္တာ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္တာနဲ႔ ဆင္တူတတ္တယ္။ ဆိုးတာ ျဖစ္ေနတာေတာင္မွ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခဟာ မျဖစ္သူေတြထက္ သိသာျပီးမမ်ားတတ္ပါ။

ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အတိအက် မသိပါ။ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာသမားေတြမွာ အျဖစ္ပိုႏိုင္တယ္။ အသဲေရာင္ (စီ) နဲ႔ အသဲေရာဂါ၊ အသဲေရာင္ (ဘီ) ကာကြယ္ေဆး၊ Ibuprofen, Naproxen ေဆးေတြ၊ အလာဂ်ီရေစတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။

ဘာမွေတာ့ အေနရခက္တာမရွိဘူး။ ျဖစ္လာရင္ အနာျဖစ္ျပီး နာတာကိုခံစားရႏိုင္တယ္။ အနာျဖစ္လာခ်ိန္မွာ ပူေလာင္ေနႏိုင္တယ္။ အရသာပ်က္ႏိုင္တယ္၊ အပူအစပ္ကို မခံႏိုင္ျဖစ္မယ္။ ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။

Symptomatic treatments ေရာဂါလကၡဏာကုကုသျခင္း၊
• ဘာမွမခံစားရရင္ ဘာေဆးမွမလိုပါ။
• Corticosteroids (ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္) ေဆး ေပးေလ့ရွိတယ္။ ေရာင္တာေလွ်ာမယ္၊ နာတာသက္သာမယ္။ ခံစားရတာသက္သာမယ္။ ဒီေဆးကို mouthwash ပါးစပ္ေဆး ေဆးရည္၊ ointment လိမ္းေဆး၊ gel ဂ်ဲလ္၊ pill ေဆးျပား အေနနဲ႔လာတယ္။
• Retinoids ဗီတာမင္ (ေအ) လဲေပးႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေရွာင္သင့္တယ္။
• Immune response medicines ခုခံအားေလွ်ာ့ေဆး၊ အထူးသတိနဲ႔ ေပၚရတယ္။ ဥပမာ calcineurin inhibitors ကိုယ္အဂၤါအစားထိုးသူေတြကိုေပးတဲ့ေဆး။ tacrolimus (Protopic) နဲ႔ pimecrolimus (Elidel) လိမ္းေဆးေတြကို FDA ကေတာ့ ကင္ဆာနဲ႔ပတ္သက္မလား သတိေပးထားတာရွိတယ္။ ဆိုးဝါးတဲ့ ဥပမာ အစာမ်ိဳျပြန္၊ ဦးေရခြံ၊ လိင္အဂၤါ ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဒီအမ်ိဳးအစားေဆးေတြကို သံုးေလ့ရွိတယ္။
• ပါးစပ္-ခံတြင္းကို ထိခိုက္မႈ မရွိေအာင္ ဂရုစိုက္ပါ။ စိတ္ဖိအားေလွ်ာ့ခ်ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၅-၂ဝ၁၃

No comments: