အသံတိတ္ ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာ စစ္ေဆးပါ

ထိုင္ဝမ္၊ ကာအိုဟီစယမ္မွ အသက္ ၂၅-ႏွစ္အရြယ္ အေရာင္းစာေရးမေလး လင္လီခ်န္သည္
ေတာင္တက္အဖြဲ႔ဝင္ တေယာက္ ျဖစ္သလို အားကစားႏွင့္ ျပင္ပလႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ စိတ္ဝင္တစားရွိေသာေၾကာင့္ လြန္စြာက်န္းမာ သန္စြမ္းေသာ အမ်ိဳးသမီးေလးျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရွိရာမွ တေန႔သ၌ ေခါင္းမ်ားကိုက္ခဲျပီး ေခ်ာင္းဆိုးလာ၍ သူမ၏မိသားစု ဆရာဝန္ထံ ျပသေလသည္။ ဆရာဝန္က “တုပ္ေကြး”ေရာဂါဟု အမည္တပ္ကာ ကုသေပးေသာ္လည္း သက္သာမလာသည့္အျပင္ အားအင္မ်ားပါ နည္းပါးကာ ေမာပန္းသကဲ့သို႔ ခံစားလာရသည္။ ထိုအခါ တိုင္းရင္းေဆးဖက္ဝင္ သစ္ေခါက္၊ သစ္ျမစ္မ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ေဆးဆရာမ်ားႏွင့္ ကုသခဲ့ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ႏြမ္းနယ္ျခင္းကား မသက္သာ။

သို႔ျဖင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ သူမ၏မိသားစု ဆရာဝန္ထံ ထပ္မံတိုင္ပင္ အကုသခံရာ ဆရာဝန္က စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပီးေနာက္ ေက်ာက္ကပ္အထူးကုသမားေတာ္ထံ ထပ္မံလႊဲအပ္ေပးခဲ့၏။
ထိုအခါ ေက်ာက္ကပ္အထူးကုဆရာဝန္က လိုအပ္ေသာ စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရာမွ သူမ၏ဆီးအတြင္း၌ အသားဓာတ္ (Checking The Protein in Urine) စစ္ေဆးခ်က္အရ ေရာဂါကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ေလသည္။

“ခင္ဗ်ားရဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေတြဟာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀-ပဲ ပံုမွန္ေကာင္းမြန္ျပီး က်န္ ၈၀-ရာခိုင္ႏႈန္းက အလုပ္မလုပ္ေတာ့ဘူး”ဟု အထူးကုသမားေတာ္ႀကီးက လင္လီခ်န္ကို ေျပာလာခ်ိန္တြင္မူ “လင္”တေယာက္ လြန္စြာ ထိတ္လန္႔ေခ်ာက္ခ်ားသြားရေပသည္။
“ဟင္ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မဘာမွ မနာပါလား”
“ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ေရာက္သည့္တိုင္ေအာင္ လကၡဏာတစံုတရာ မျပၾကတာမ်ားတယ္...ဘာနာက်င္ျခင္းမွ မရွိတတ္ၾကဘူး”
သမားေတာ္၏ ရွင္းျပခ်က္မ်ားအျပီးမွာ လင္တေယာက္ မယံုၾကည္ႏိုင္စြာျဖင့္ ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေျခာက္လခန္႔အၾကာ၌ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားျပကာ ေက်ာက္ကပ္ေဆးစက္ျဖင့္ ကုသျခင္း (Renal Dialysis) ခံယူခဲ့ရေလသည္။ ေလးလခန္႔အတြင္း တပတ္လွ်င္ သံုးႀကိမ္၊ တႀကိမ္လွ်င္ ေလးနာရီၾကာ ကုသခံခဲ့ရ၏။

၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လ (ေရာဂါသိရွိျပီးခ်ိန္မွ ၁၀-လအၾကာ)တြင္ လင္တေယာက္ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုး ကုသျခင္း ခံခဲ့ရေလသည္။ ထိုခြဲစိတ္မႈျပီးသည္မွ ယေန႔အထိ လင္သည္ က်န္းမာစြာ ရွိေနေလျပီ။
အသံတိတ္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါကို ေစာစီးစြာ စစ္ေဆးသိရွိႏိုင္းျခင္းက သူ႔အား ဘဝသစ္ရွင္သန္ခြင့္ ေပးခဲ့ေလသည္။

အလားတူစြာ တိုင္ေပကြန္ပ်ဴတာ ကုမၸဏီတခုမွ ေခ်ာင္ဝမ္ခ်ိဳင္ဆိုသူသည္လည္း ၁၉၉၇-ခုႏွစ္တြင္ စီးပြားေရး ကိစၥတခုျဖင့္ တရုတ္ျပည္ေရာက္ခိုက္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ရာမွ ဆရာဝန္က
ေသြးတိုးေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူသိပ္သတိမထားခဲ့ေပ။ ေနာက္ေျခာက္လအၾကာ၌ သူ႔ေျခေထာက္မ်ား ေရာင္ရမ္းနာက်င္လာေလသည္။ တိုင္ေပမွ ဆရာဝန္က သူ႔တြင္ Chronic Renal Failure နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ ခ်ိဳ႔ယြင္းျခင္း ေရာဂါရွိေနေၾကာင္း ေျပာေလသည္။

“ကၽြန္ေတာ္ မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အံ႔ၾသသြားခဲ့ရတယ္...ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ခ်ို႔ယြင္းသြားေၾကာင္း လက္ခံဖို႔ အေတာ္ခဲယဥ္းခဲ့ပါတယ္”
သို႔ရာတြင္ ေဆးဝါးဓာတ္စာမ်ားျဖင့္ ကုသအျပီးမွာ ေခ်ာင္တေယာက္ သက္သာလာခဲ့သည္။ ယခုတိုင္ ေက်ာက္ကပ္စစ္ေဆးခ်က္မ်ားျဖင့္ အကုသခံေနဆဲ ျဖစ္သည္။ သူ႔မွာေဝဒနာ အႀကီးအက်ယ္ မျပခင္ကတည္းက ေက်ာက္ကပ္တြင္ ထိခိုက္ျပီးသားျဖစ္ခဲ့သည္ ဆိုျခင္းကို ယခု သူလက္ခံေပျပီ။

ေနာက္တဖန္ ေဟာင္ေကာင္မွ ဗင္းဆင့္ဟန္ ဆိုသူေလးမွာကား ေလးႏွစ္သားအရြယ္ကပင္ မိဘမ်ား၏ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးေပးခ်က္အရ ေက်ာက္ကပ္ခ်ိဳ႔ယြင္းေၾကာင္း သိရွိႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ အေနာက္တိုင္း သမားေတာ္မ်ားႏွင့္ တရုတ္သမားေတာ္မ်ား၏ ကုသပံုမတူညီမႈေၾကာင့္ ၁၄-ႏွစ္သား အရြယ္မွ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုး ခံျခင္းျဖင့္ အကုသခံခဲ့ရေလသည္။

ဤျဖစ္ရပ္မ်ားအရ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၏ အသံတိတ္ဒုကၡေပးပံု (Silent Menace)ကို သိရွိႏိုင္ေလသည္။ သာမန္လူတို္င္းတြင္ အသံတိတ္ျဖစ္ေနႏိုင္ေသာ ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာသည္ ေအာက္ပါလူမ်ားအတြက္ ပိုမို၍ လက္သီးပုန္းထိုးႏွက္ႏိုင္ေပသည္။
၁။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွင္မ်ား
၂။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ား
၃။ မိသားစုမ်ိဳးရိုးတြင္ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူမ်ား
၄။ အဝလြန္သူမ်ား (အထူးသျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္အလယ္ပိုင္း ဝလြန္းေသာသူမ်ား)
၅။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးကို ၾကာရွည္စြာ စားသံုးသူမ်ား။
ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္စစ္ေဆးခ်က္ မွန္စြာခံယူဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။

မည္သည့္ေရာဂါမဆို စျဖစ္ကာစတြင္ ေစာစီးစြာအခ်ိန္မီ သိရွိႏိုင္ပါမွ အခ်ိန္မီ ကုသျခင္း ခံယူႏိုင္ေပမည္။
သို႔အတြက္ အသံတိတ္ႏွိပ္စက္တတ္ေသာ ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာမ်ားကို ေစာစီးစြာႀကိဳတင္သိရွိႏိုင္ရန္
ေက်ာက္ကပ္၏ ပံုမွန္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိႏိုင္ပံုမ်ားကို သိထားရန္ အေရးႀကီးေပသည္။
ေက်ာက္ကပ္ဆိုတာ ဘာလဲ---
ေက်ာက္ကပ္ဆိုသည္မွာ အရိုးဆံုးေျပာရလွ်င္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွ မလိုလားအပ္သည့္ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို
ျပင္ပသို႔ ဆီးမွတဆင့္ စြန္႔ထုတ္ေပးျပီး လိုအပ္အသံုးဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားကို ျပင္ပသို႔ထြက္မသြားေစရန္ စစ္ယူေပးထားေသာ ဆန္ခါတမ်ိဳးဟုသာ အၾကမ္းဖ်င္း ဆိုႏို္င္ပါသည္။

၄င္းသည္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ ဝမ္းဗိုက္၌ ေက်ာေနာက္ကပ္လ်က္ တဖက္တခ်က္တည္ရွိေသာ လက္သီးဆုပ္ အရြယ္ ပဲေစ့ပံုအဂၤါေလးႏွစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
ေက်ာက္ကပ္သည္ လီတာ ၂၀၀-မွ်ရွိေသာ ေသြးမ်ားကို ေန႔စဥ္ ၄င္းအတြင္း၌ စီးဝင္ျဖတ္သန္းေစျပီး စစ္ထုတ္ေပး၏။ ထိုေသြးမ်ားအနက္ ႏွစ္လီတာခန္႔မွာ အညစ္အေၾကး ဆီးအျဖစ္ စြန္႔ထုတ္ရန္ ဆီးအိမ္သို႔
ေရာက္သြားေလ့ရွိ၏။
ေက်ာက္ကပ္က ဘာလုပ္ေပးသလဲ---
အညစ္အေၾကးစစ္ထုတ္ေသာ လုပ္ငန္းသည္ ေက်ာက္ကပ္၏အေရးအႀကီးဆံုးေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ထိုစစ္ေပးေသာစနစ္ႀကီး ပ်က္ယြင္းသြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ၾကရေပသည္။

ေက်ာက္ကပ္ထိခို္က္ပါက ဆီးမ်ားကို ပံုမွန္ဆက္လက္ထုတ္ေပးသြားႏိုင္ေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွ အဆိပ္အေတာက္မ်ား၊ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ မလိုလားအပ္ေသာ ဓာတ္မ်ား စြန္႔ထုတ္မႈမွာမူ နည္းပါးသြားေပသည္။ ထိုစြန္႔ထုတ္မႈနည္းသြားေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္က်န္ခဲ့ကာ လူကိုဒုကၡေပးေတာ့သည္။
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္တာ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ---
ေက်ာက္ကပ္မ်ား တစံုတရာ ပ်က္စီးေနျခင္းကို ညႊန္ျပသည့္အခ်က္တခ်က္မွာ “ဆီးအတြင္း အသားဓာတ္မ်ား (Protein) အလြန္အကၽြဲပါေနမႈ”ပင္ ျဖစ္သည္။
ဆီးအတြင္း အသားဓာတ္မ်ားျပားေနျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္း ခ်ိဳ႔ယြင္းသြားမႈကို ေစာစီးစြာႏွင့္ ထင္ရွားစြာေဖာ္ျပႏိုင္ေသာ အေျခခံအခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္နည္း---
ပံုမွန္က်န္းမာေသာ ေက်ာက္ကပ္၏တာဝန္မွာ ပရိုတင္း (Protein) ေခၚ အသားဓာတ္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္အတြက္ သိမ္းဆည္းစစ္ယူထားရန္ျဖစ္ျပီး မလိုလားအပ္ေသာ အညစ္အေၾကးမ်ားကို စစ္ထုတ္ေပးရန္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္အလုပ္ ခ်ိဳ႔ယြင္းစျပဳခ်ိန္မွာ (Protein) မ်ားကို ျပည့္ဝစြာ သိမ္းဆည္းစစ္ယူမေပးႏိုင္ပဲ ဆီးတြင္း၌ (Protein) မ်ား ပါဝင္သြားႏိုင္ေပသည္။ ထိုမွ်မက ေက်ာက္ကပ္သည္ ခႏၶာကိုယ္၏ အေရးႀကီး သက္ေစာင့္လုပ္ငန္းအဝဝကိုပါ လုပ္ေဆာင္ရသျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးထိခိုက္ပါက တကုိယ္လံုး၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားပါ ယိုယြင္းစျပဳလာႏိုင္သည္။

ဥပမာအားျဖင့္-ေသြးေၾကာမ်ား က်ဥ္းေျမာင္းလာသျဖင့္ ေသြးတိုးရွိလာျခင္းမွအစ အျခားေသာ ဦးေႏွာက္ၾကြက္သားမ်ားပါ ထိခိုက္လာကာ ေသြးတိတ္ႏိုင္စြမ္းရည္ပါ က်လာေလ့ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးနီဥ နည္းပါးေသာေရာဂါ (Severe Anaemia) လည္း အေတြ႔ရမ်ားေပသည္။
မေလးရွားႏို္င္ငံ (Metro Specialist Hospital) မက္ထရို အထူးကုေဆးရံုမွ အတိုင္ပင္ခံသမားေတာ္ႀကီး
ေဒါက္တာ ေကာဘီလင္း (Dr. Khaw Bee Ling) က ေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္ခ်ိဳ႔ယြင္းျခင္းေၾကာင့္ အရိုးမ်ားခ်ည့္နဲ႔အားေပ်ာ့လာျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့သည္။

အရိုးမ်ား ခိုင္မာေတာင့္တင္းမႈအတြက္ (Calcium) မွာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေပသည္။ Calcium မ်ား ေသြးအတြင္း လံုေလာက္စြာ ရွိေနရန္အတြက္ ေဖာ့စဖရပ္ (Phosphorus) မ်ားကို လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမလာေအာင္ စစ္ထုတ္ရန္မွာ ေက်ာက္ကပ္၏ အေရးအႀကီးဆံုးတာဝန္ျဖစ္၏။ ေက်ာက္ကပ္၏ အညစ္အေၾကးစြန္႔ထုတ္ လုပ္ငန္းစဥ္ ခ်ိဳ႔ယြင္းျခင္းေၾကာင့္ ေဖာ့စဖရပ္မ်ား ေသြးတြင္းျမင့္မားလာျခင္းျဖင့္ (Calcium)မ်ား နည္းပါးသြားရာ ထိုမွတဆင့္ အရိုးမ်ား သန္စြမ္းေစမည့္ (Calcium) နည္းပါးသြားႏိုင္ေပသည္။

လူတဦးစီအတြက္ ေက်ာက္ကပ္တခုဆိုလွ်င္ လံုေလာက္ေသာ္လည္း သဘာဝေပး အေျခအေနအရ
ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ခုရွိျခင္းအားျဖင့္ တခုစီ၏ အစိတ္အပိုင္း အနည္းငယ္ပ်က္ယြင္းေသာ္္ျငား က်န္အစိတ္အပိုင္းမ်ားက လုပ္ငန္းမ်ားကို ပံုမွန္ျဖစ္ေစႏိုင္ေပသည္။
မနီလာျမိဳ႔ အမ်ိဳးသား ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးျခင္းဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္မွ
ေက်ာက္ကပ္အထူးကု ေဒါက္တာ အန္တိုနီယိုပရာအစ္ဆိုက...
“ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္ လူနာ ႏွစ္ေယာက္ေတြ႔ခဲ့ရတယ္၊ အဲဒီ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ ဒီေန႔မွာပဲ ေက်ာက္ကပ္ေဆးစက္နဲ႔ ေဆးဖို႔ (Renal Dialysis) အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနခ်ိန္ ေရာက္ေနေလာက္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေတြဟာ အေတာ္ဆိုးဝါးစြာ ပ်က္စီးေနၾကျပီ။ အဲဒီေလာက္ ပ်က္စီးေနတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ေတြ ျဖစ္ေနေပမယ့္ ကာယကံရွင္ေတြဟာ ေက်ာက္ကပ္ဆိုင္ရာ ဘာလကၡဏာမွ မခံစားၾကရတာ ေတြ႔ရတယ္...”

ဤစာကိုၾကည့္၍ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းသည္ လူတို႔၏ ကိုယ္ထဲ၌ အသံမေပးဘဲ အဆိပ္ဗံုးတလံုးလို တိတ္တဆိတ္ ခိုဝင္ ဒုကၡေပးႏိုင္သည္ျဖစ္၍ ေၾကာက္စရာေကာင္းေၾကာင္း သိႏိုင္ေပသည္။
ေဟာင္ေကာင္မွ ေဒါက္တာ လိုေဝကီက “အာရွတိုက္သား သန္းေပါင္းမ်ားစြာဟာ ဆီးထဲမွာ အသားဓာတ္လြန္ကဲစြာ ပါဝင္ေနျခင္းေတြ႔ရေၾကာင္း၊ ေဟာင္ေကာင္လူထုရဲ႔ လူေပါင္း ၄၂၀၀ ႏွင့္ စင္ကာပူရွိ လူေပါင္း ၃၀၀၀-ခန္႔ဟာ ယခုအခ်ိန္မွာ ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္း ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးျခင္းမ်ား ႏွင့္ ကုသျခင္း ခံျပီး ေက်ာက္ကပ္၏ လက္သီးပုန္းထိုးႏွက္ထားျခင္းဒဏ္မွ အသက္ကို ျပင္းထန္စြာ ကယ္ေနရေၾကာင္း ” အတိအလင္း အသိေပးသြားေလသည္။

ထိုနည္းတူစြာ ထိုင္ဝမ္ ေက်ာက္ကပ္အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္သည့္ Emily Tsuei of the National Kidney Foundation မွ ထိုင္ဝမ္လူထု ၂၇၀၀၀-နီးပါးသည္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအတြက္
ေဆးကုသခံခဲ့ၾကျပီး ၁၉၉၈-ခုႏွစ္တြင္ ၁၃-ဆ ပိုမ်ားလာသည္ဟု ေၾကညာထားသည္။
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ျပန္လည္၍ အဖတ္ဆယ္မရေအာင္ ပ်က္စီးသြားၾကေသာ္လည္း ေစာေစာသိပါက ပ်က္စီးမႈနည္းပါးေအာင္ ကုသေပးႏိုင္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခါ ရိုးရွင္းလြယ္ကူစြာ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာစြာ အေစာဆံုးသိရွိႏိုင္မည့္နည္းလမ္းတခုကို စင္ကာပူႏိုင္ငံ ဘိုင္အိုနက္ဓာတ္ခြဲဌာန (Bio Net Laboratories Asia Pacific of Singapore) မွ တင္သြင္းေသာ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ အေခ်ာင္းေလးမ်ား (at-Home Test Strip) ျဖင့္ ႀကိဳတင္စမ္းသပ္ႏိုင္ေပျပီ။ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွား၊ စင္ကာပူ၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ထိုင္ဝမ္၊ ထိုင္းႏွင့္ ယခုေနာက္ပိုင္း ေဟာေကာင္တို႔တြင္ပါ ရရွိစစ္ေဆးႏိုင္ၾကျပီ ျဖစ္၏။
စမ္းသပ္ပံု---
ထိုအေခ်ာင္းျပားေလးမ်ား သံုးစြဲပံုမွာလည္း ရိုးရွင္းလြယ္ကူသျဖင့္ အိမ္၌ပင္ မိမိဘာသာ စစ္ေဆးၾကည့္ႏိုင္ေပသည္။ ဆီးကို ပိုးသတ္ထားသည့္ သန္႔ရွင္းေသာခြက္တခြက္၌ ခံယူကာ ဓာတုေဗဒနည္းအရ စီမံထားေသာ ထိုအေခ်ာင္းျပားေလးကို ဆီးထဲႏွစ္ထားၾကည့္ရံုသာျဖစ္၏။ ထိုအခါ အေခ်ာင္းျပားေလး၏အေရာင္ ေျပာင္းသြားပါက ထိုဆီးထဲ၌ အသားဓာတ္ (Protein) လြန္ကဲစြာ ပါဝင္ေနသည္ဟု သိႏိုင္ေလသည္။ သုိ႔ျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာကို ေစာစီးစြာသိျပီး လိုအပ္သမွ် ဆက္လုပ္ႏိုင္ေပျပီ။

အျခားခႏၶာကိုယ္၏ အေရးတႀကီး အေျခအေနမ်ား၌လည္း ထိုအေခ်ာင္းျပားေလး အေရာင္ေျပာင္းႏိုင္ေပသည္။ ဥပမာ-ျပင္းထန္ေသာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလုပ္ထားျခင္း၊ အဖ်ားရွိျခင္းမ်ား၌လည္း ထိုအေခ်ာင္းေလး အေရာင္ ေျပာင္းတတ္ေပရာ ထိုအခါမ်ား၌ သင္၏ဆရာဝန္ႏွင့္တိုင္ပင္ျပီး သီတင္းပတ္ အနည္းငယ္အၾကာ၌ ထပ္မံစမ္းသပ္ႏိုင္ေပသည္။ အေခ်ာင္းျပားေလး အေရာင္ေျပာင္းျခင္း ဆက္လက္ရွိေနပါက သင့္မွာ ေက်ာက္ကပ္တစံုတရာ ခ်ိဳ႔ယြင္းေနေၾကာင္း ေစာစီးစြာသိႏိုင္ေလသည္။

ေက်ာက္ကပ္အထူးကုဆရာဝန္မွာက ထိုစစ္ေဆးခ်က္ကို ႏွစ္စဥ္ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ အၾကံျပဳထားၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လူတိုင္းအတြက္ အခ်ိန္မေရြး တိတ္တဆိတ္ ဝင္ေရာက္ထိုးႏွက္ႏိုင္ေသာ ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာ မ်ားကို အထက္ပါရိုးရွင္းလြယ္ကူေသာ အေခ်ာင္းျပားေလးမ်ား (Strips) သံုးကာ စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ အသက္အႏၲရာယ္မွ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ေပေတာ့မည္။
ေဒါက္တာႏုႏုေဆြ
Ref: Reader's Digest, 2000, July.